Główne wnioski
Niemal wszyscy respondenci (88%) zdają sobie sprawę z powagi sankcji i surowych kar za nieprzestrzeganie związanych z nimi przepisów (do 20 mln złotych kary administracyjnej, kara pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata). Trzy czwarte firm (74%) podjęło dodatkowe działania w kontekście zarządzania ryzykiem sankcyjnym. Mimo to, część firm nie była w stanie uniknąć konsekwencji związanych z wprowadzeniem sankcji. Co trzecia firma (31%) była narażona na ryzyko niezamierzonego naruszenia sankcji, a co szósta (16%) przyznaje, że sankcje naruszyła.
Weryfikacja kontrahentów
Badane firmy weryfikują kontrahentów, jednak w różnym zakresie. Zdecydowana większość przedsiębiorstw deklaruje, że dokonuje analizy kontrahentów pod kątem możliwości realizacji umów lub wypłacalności (odpowiednio 73% i 70% wskazań). Znacznie rzadziej, bo w nieco ponad połowie firm biorących udział w badaniu (56%) procedury weryfikacji kontrahenta oparte są na ryzyku.
74%
firm podjęło dodatkowe działania w kontekście zarządzania ryzykiem sankcyjnym
16%
firm naruszyło sankcje od początku inwazji na Ukrainę
Skuteczna, z punktu widzenia ryzyka sankcyjnego, weryfikacja kontrahentów powinna obejmować ustalenie struktury właścicielskiej i rzeczywistych beneficjentów kontrahentów. Do ich prawidłowej identyfikacji niezbędny jest dostęp do odpowiednich danych i znajomość lokalnych języków. Znajomość języka rosyjskiego nie wystarcza. Stąd zapewne duży odsetek (69%) odpowiedzi twierdzących na pytanie o korzystanie z usług zewnętrznych doradców w tym zakresie.
Wpływ sankcji na działalność przedsiębiorstw
Z badania wynika, że wprowadzenie sankcji miało istotny wpływ na działalność przedsiębiorstw. Ponad dwie trzecie firm dokonała zmian w umowach ze swoimi kontrahentami (69%) lub wręcz zrezygnowała z importu lub eksportu towarów lub usług z/do rynków wschodnich (67%). Ponad połowa (54%) zakończyła współpracę z którymś z swoich kontrahentów.
Najczęściej wprowadzane modyfikacje w umowach to tzw. „klauzule sankcyjne”. Zawierają one zapisy stwierdzające nieważność umów w przypadku naruszenia przez kontrahentów przepisów sankcyjnych i oświadczenia, że kontrahent nie narusza sankcji. Jest to rozpowszechniona metoda współdzielenia lub wręcz przerzucania odpowiedzialności za przypadki naruszenia sankcji na kontrahentów. Z tego punktu widzenia dziwić może fakt, że jedna piąta (20%) respondentów przyznaje, że nie zmodyfikowała umów z kontrahentami.
Sankcje gospodarcze - sklep on-line
Sprawdź produkty do zarządzania ryzykiem sankcji gospodarczych
Zobacz również
Podsumowanie
O badaniu
Badanie zostało przeprowadzone na zlecenie EY przez firmę Cube Research w połowie 2023 roku na próbie 204 spółek prowadzących działalność w Polsce.
